«Υπάρχει μια στιγμή όπου το μάτι , το μυαλό και η καρδιά βρίσκονται σε μιαν ευθεία. Κι αυτή είναι η στιγμή που θα μας δώσει μια φωτογραφία που θα μετρήσει για την υπόλοιπη ζωή μας»
O Bresson τα είπε όλα σε μια φράση...
Ο H. Cartier-Bresson γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου του 1908 στο chanteloup κοντά στο Παρίσι. Η μητέρα του από τη Νορμανδία και ο πατέρας του μεγαλο-βιομήχανος. Ο Bresson ήταν πλούσιος. Η οικογένεια του ανήκε στις εκατό πλουσιότερες της Γαλλίας. Έτσι ο,τι έκανε δεν το έκανε από βιοπορισμό.
Παρά την φήμη του Bresson , το έργο του είναι ιδιαιτέρως δυσνόητο. Οι εικόνες που μας δείχνει δεν είναι παρά μια πρόφαση για να μας οδηγήσει σε πράγματα εσωτερικά. Στην πραγματικότητα , φωτογραφίζει την τάξη και την ισορροπία του σύμπαντος. Η ηδονή του ήταν ακριβώς αυτή. Να αναγνωρίζει – μεσω της φωτογραφίας – την τάξη και την ισορροπία που βρίσκονται γύρω μας.
Ας ξεκινήσουμε με την διασημότερη ίσως φωτογραφία του.
Ονομάζεται «Πίσω από τον σταθμό του Saint-Lazare» Παρίσι -1932
Ξέρετε τι έλεγε ο Bresson για την φωτογραφία ?
«Η φωτογραφία είναι άπαξ δια παντός»
Και ναι , αυτό ακριβώς είναι αυτή η φωτογραφία.
Άπαξ δια παντός είναι αυτή η μαγική στιγμή που συνέλαβε η μηχανή του.
Και έδωσε τόσες διαστάσεις στο έργο του...
Μα ο άνθρωπος αυτός προσγειώθηκε τελικά ? Ασφαλώς , λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου αργότερα , η μυστική γαλήνη του νερού είχε πλέον διαταραχθεί. Όμως ο άνθρωπος αυτός συνέχισε να ζει αιωρούμενος στη φωτογραφία. Δημιουργήθηκε μια δεύτερη ζωή , αυτή του κάδρου.
Η ένταση αυτή πηγάζει από τα δυο αντικρουόμενα επίπεδα ερμηνείας της φωτογραφίας.
Και μια λεπτομέρεια : Τη χορευτική φιγούρα στην αφίσα που βρίσκεται στο βάθος την προσέξατε ? Μιμείται τέλεια την κίνηση του κυρίου που ίπταται. Ε , ναι , αυτές είναι οι μαγικές λεπτομέρειες που μας γοητεύουν (όχι πως είναι η ουσία).
Προχωράμε παρακάτω
Άλλη μια γνωστή φωτογραφία του. Λιτή και μυστηριώδης.
Ο ίδιος ο φωτογράφος ισχυρίζεται πως ο ποδηλάτης πέρασε τυχαία την ώρα που έκανε το κλικ.
Το θέμα είναι πως πάλι μας μαγεύει με το φαινομενικά απλό πλάνο του.
Μια σκάλα και ένας ποδηλάτης που πέρναγε ... τυχαία.
Δεν είναι ο Bresson κανένας μαγκούφης. Το αντίθετο.
Διαθέτει χιούμορ , τρυφερότητα και κέφι. Δεν τα εκδηλώνει συχνά , είναι η αλήθεια.
Δεν διστάζει πάντως να γελάσει κι αυτός. Δείτε την παρακάτω φωτογραφία
Ρωτήθηκε κάποτε ο δάσκαλος τι έχει να πει ως υποθήκη προς τους νέους φωτογράφους και αυτός απάντησε : «Να φυλάγονται από την εννοιολογία κι από τις υπερβολές της τεχνολογίας»
O Bresson χρησιμοποιούσε πάντα normal φακό. Γιατί ?
Γιατί δεν ήθελε να επέμβει δυναμικά στην οπτική καταγραφή του κόσμου.
Ήθελε να αφήνει τον normal φακό με την αυστηρότητα των 45 μοιρών να καταγράφει την «τάξη του κόσμου» στη σύνθεση των κάδρων του.
Άλλη μια φωτογραφία...
Κάτι ντουβάρια , λίγες σκιές και δυο φιγούρες.
Madrid 1933
Valencia 1933
Τι κάνει σημαντικές αυτές τις φωτογραφίες ? Είναι εντελώς διαφορετικές αλλά έχουν κάτι κοινό. Την ένταση. Τις κοιτάζουμε και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει. Εκπέμπουν όμως μια ένταση που μας κάνει να ενδιαφερθούμε για αυτές. Είναι σημαντικό αυτό. Να προβληματίζεται ο θεατής. Να συγκινείται από κάτι απροσδιόριστο. Να μην είναι τίποτα προφανές.
Ο Winogrand έλεγε :
«Αισθάνομαι πως όλος ο κόσμος είναι μια παράσταση που δίνεται προς τιμήν μου , και εγώ είμαι ο μοναδικός θεατής αυτής της παράστασης»
Για αυτό ακριβώς διάλεξε ο Bresson να κρατάει μια Leica. Ήθελε κάτι εντελώς απλό.
Κάτι που δεν θα στέκεται εμπόδιο στο βλέμμα του.
Marseille 1932
Εδώ θα μπορούσαμε να κάνουμε μιαν αναφορά πάνω στη «φορμα» Έχουμε δυο ανθρώπους και πολύ χορτάρι. Όμως , δεν μπορούμε να πούμε πως ένα από τα στοιχεία της φωτογραφίας επισκιάζει το άλλο. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η δύναμη της «φόρμας» Είναι έτσι ζυγισμένη που ούτε περισσεύει τίποτα , αλλά ούτε και λείπει. Αριστοτεχνική ισορροπία και εδώ.
Και τέλος οι δυο γνωστές πόρνες από το “Mexico city”
Πουλάνε τον εαυτό τους. Έχουν βγει στη βιτρίνα.
Κι έχουμε δυο κάδρα στο κάδρο μας και τις δυο κύριες να ξεχειλίζουν.
Με βλέμματα δίχως έκπληξη.
Με βλέμματα που λενε «Αυτή είναι η ζωή , αυτός είναι ο κόσμος»
Και ο δάσκαλος εκεί , να καταγράφει απλώς τις εικόνες του και εμείς να ταξιδεύουμε μαζί του.
Αυτός είναι ο Bresson λοιπόν. Δύσκολος και γοητευτικός. Αν δεν σας άρεσε μην τον απορρίψετε. Είναι από τα πράγματα που δεν μπορείς να τα καταλάβεις με την πρώτη ματιά.
Πλησίασε κάποτε ένας μαθητής του T.S. Elliott τον ποιητή και του είπε :
«Δάσκαλε , εμένα η ποίηση είναι η ζωή μου»
Και ο δάσκαλος απάντησε : «What a sad life – τι θλιβερή ζωή»
Πηγή
O Bresson τα είπε όλα σε μια φράση...
Ο H. Cartier-Bresson γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου του 1908 στο chanteloup κοντά στο Παρίσι. Η μητέρα του από τη Νορμανδία και ο πατέρας του μεγαλο-βιομήχανος. Ο Bresson ήταν πλούσιος. Η οικογένεια του ανήκε στις εκατό πλουσιότερες της Γαλλίας. Έτσι ο,τι έκανε δεν το έκανε από βιοπορισμό.
Παρά την φήμη του Bresson , το έργο του είναι ιδιαιτέρως δυσνόητο. Οι εικόνες που μας δείχνει δεν είναι παρά μια πρόφαση για να μας οδηγήσει σε πράγματα εσωτερικά. Στην πραγματικότητα , φωτογραφίζει την τάξη και την ισορροπία του σύμπαντος. Η ηδονή του ήταν ακριβώς αυτή. Να αναγνωρίζει – μεσω της φωτογραφίας – την τάξη και την ισορροπία που βρίσκονται γύρω μας.
Ας ξεκινήσουμε με την διασημότερη ίσως φωτογραφία του.
Ονομάζεται «Πίσω από τον σταθμό του Saint-Lazare» Παρίσι -1932
Ξέρετε τι έλεγε ο Bresson για την φωτογραφία ?
«Η φωτογραφία είναι άπαξ δια παντός»
Και ναι , αυτό ακριβώς είναι αυτή η φωτογραφία.
Άπαξ δια παντός είναι αυτή η μαγική στιγμή που συνέλαβε η μηχανή του.
Και έδωσε τόσες διαστάσεις στο έργο του...
Μα ο άνθρωπος αυτός προσγειώθηκε τελικά ? Ασφαλώς , λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου αργότερα , η μυστική γαλήνη του νερού είχε πλέον διαταραχθεί. Όμως ο άνθρωπος αυτός συνέχισε να ζει αιωρούμενος στη φωτογραφία. Δημιουργήθηκε μια δεύτερη ζωή , αυτή του κάδρου.
Η ένταση αυτή πηγάζει από τα δυο αντικρουόμενα επίπεδα ερμηνείας της φωτογραφίας.
Και μια λεπτομέρεια : Τη χορευτική φιγούρα στην αφίσα που βρίσκεται στο βάθος την προσέξατε ? Μιμείται τέλεια την κίνηση του κυρίου που ίπταται. Ε , ναι , αυτές είναι οι μαγικές λεπτομέρειες που μας γοητεύουν (όχι πως είναι η ουσία).
Προχωράμε παρακάτω
Άλλη μια γνωστή φωτογραφία του. Λιτή και μυστηριώδης.
Ο ίδιος ο φωτογράφος ισχυρίζεται πως ο ποδηλάτης πέρασε τυχαία την ώρα που έκανε το κλικ.
Το θέμα είναι πως πάλι μας μαγεύει με το φαινομενικά απλό πλάνο του.
Μια σκάλα και ένας ποδηλάτης που πέρναγε ... τυχαία.
Δεν είναι ο Bresson κανένας μαγκούφης. Το αντίθετο.
Διαθέτει χιούμορ , τρυφερότητα και κέφι. Δεν τα εκδηλώνει συχνά , είναι η αλήθεια.
Δεν διστάζει πάντως να γελάσει κι αυτός. Δείτε την παρακάτω φωτογραφία
Ρωτήθηκε κάποτε ο δάσκαλος τι έχει να πει ως υποθήκη προς τους νέους φωτογράφους και αυτός απάντησε : «Να φυλάγονται από την εννοιολογία κι από τις υπερβολές της τεχνολογίας»
O Bresson χρησιμοποιούσε πάντα normal φακό. Γιατί ?
Γιατί δεν ήθελε να επέμβει δυναμικά στην οπτική καταγραφή του κόσμου.
Ήθελε να αφήνει τον normal φακό με την αυστηρότητα των 45 μοιρών να καταγράφει την «τάξη του κόσμου» στη σύνθεση των κάδρων του.
Άλλη μια φωτογραφία...
Κάτι ντουβάρια , λίγες σκιές και δυο φιγούρες.
Madrid 1933
Valencia 1933
Τι κάνει σημαντικές αυτές τις φωτογραφίες ? Είναι εντελώς διαφορετικές αλλά έχουν κάτι κοινό. Την ένταση. Τις κοιτάζουμε και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει. Εκπέμπουν όμως μια ένταση που μας κάνει να ενδιαφερθούμε για αυτές. Είναι σημαντικό αυτό. Να προβληματίζεται ο θεατής. Να συγκινείται από κάτι απροσδιόριστο. Να μην είναι τίποτα προφανές.
Ο Winogrand έλεγε :
«Αισθάνομαι πως όλος ο κόσμος είναι μια παράσταση που δίνεται προς τιμήν μου , και εγώ είμαι ο μοναδικός θεατής αυτής της παράστασης»
Για αυτό ακριβώς διάλεξε ο Bresson να κρατάει μια Leica. Ήθελε κάτι εντελώς απλό.
Κάτι που δεν θα στέκεται εμπόδιο στο βλέμμα του.
Marseille 1932
Εδώ θα μπορούσαμε να κάνουμε μιαν αναφορά πάνω στη «φορμα» Έχουμε δυο ανθρώπους και πολύ χορτάρι. Όμως , δεν μπορούμε να πούμε πως ένα από τα στοιχεία της φωτογραφίας επισκιάζει το άλλο. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η δύναμη της «φόρμας» Είναι έτσι ζυγισμένη που ούτε περισσεύει τίποτα , αλλά ούτε και λείπει. Αριστοτεχνική ισορροπία και εδώ.
Και τέλος οι δυο γνωστές πόρνες από το “Mexico city”
Πουλάνε τον εαυτό τους. Έχουν βγει στη βιτρίνα.
Κι έχουμε δυο κάδρα στο κάδρο μας και τις δυο κύριες να ξεχειλίζουν.
Με βλέμματα δίχως έκπληξη.
Με βλέμματα που λενε «Αυτή είναι η ζωή , αυτός είναι ο κόσμος»
Και ο δάσκαλος εκεί , να καταγράφει απλώς τις εικόνες του και εμείς να ταξιδεύουμε μαζί του.
Αυτός είναι ο Bresson λοιπόν. Δύσκολος και γοητευτικός. Αν δεν σας άρεσε μην τον απορρίψετε. Είναι από τα πράγματα που δεν μπορείς να τα καταλάβεις με την πρώτη ματιά.
Πλησίασε κάποτε ένας μαθητής του T.S. Elliott τον ποιητή και του είπε :
«Δάσκαλε , εμένα η ποίηση είναι η ζωή μου»
Και ο δάσκαλος απάντησε : «What a sad life – τι θλιβερή ζωή»
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου